Erken Çocukluk Döneminde Okula Uyum Süreci Okula Uyum Süreci Erken çocukluk döneminde anaokulu, kreş ve gündüz bakımevi gibi kurumlar, çocukların gelişimine büyük katkılar sağlar. Okul öncesi eğitim; akran ile iletişim, ince motor, kaba motor, dil ve bilişsel beceriler gibi birçok alanda öğrenme deneyimi sunar. Ancak okula başlamak, aynı zamanda evden ayrılmak anlamına gelir. Çocuklar, dünyaya geldikleri andan itibaren bulundukları güvenli aile ortamından, ilk olarak okul öncesi eğitimi için ayrılırlar. Bu durum bazı çocuklarda olumsuz etkilere yol açabilir ve bu olumsuz deneyimler okula uyum problemi olarak adlandırılır. Okula Uyum Problemleri Okula uyum problemleri genellikle okulun ilk günlerinde ortaya çıkar. Bu sorunları yaşayan çocuklar, aşağıdaki davranışları sergileyebilir: Okula girerken ağlama, Okula girmemek için uzun süre direnme, Sınıf etkinliklerine katılmama, Annesinden ayrılmayı istememe, Sınıfta annesini yanında isteme. Bu problemler, uykuya direnme, alta kaçırma, yemek yemeyi reddetme, yalan söyleme, öfke, kıskançlık, saldırganlık, utangaçlık, korku, parmak emme, tırnak yeme gibi davranışlarla da kendini gösterebilir. Uzman desteği almak, bu süreci daha rahat atlatmayı sağlar. Araştırmalar, okula uyum sürecini kolay geçiren çocukların öz güveninin yüksek olduğunu, eğitim ortamına daha aktif katıldıklarını ve akademik başarılarının daha yüksek olduğunu göstermiştir (Türker & Tunç, 2021). Okula Uyum Problemi Nedenleri Okula uyum problemlerinin başlıca nedeni, çocuğun ailesinden, özellikle annesinden ve evinden ilk kez ayrılmasıdır. Bu süreç, çocuğun hem ailesinden hem de tanımadığı bir ortama girmesi nedeniyle çift yönlü bir "ilkler süreci"dir. Bunun yanı sıra, anne babaların yanlış tutumları ve çocuğun bireyselliğini desteklememesi de uyum sürecini zorlaştırır. Ebeveynlerin, çocuklarını okula başlamadan önce yeterince hazırlamaması da önemli bir etkendir (Özdemir & Battal, 2019). Okula Uyum Sürecini Kolaylaştırmak İçin Neler Yapılabilir? Çocuğun okula başlamadan önce hazırlanması, uyum sürecini destekler. Öneriler şunlardır: Çocuk ile birlikte okul alışverişi yapmak, Okulu önceden gezmek, Okul rutini hakkında konuşmak, Çocuğun seveceği bir sınıf ortamı oluşturmak, Çocuklara yaka kartı veya küçük hediyeler hazırlamak. Okulun ilk günlerinde, çocuğun okula aşamalı şekilde adapte olması da önemlidir. Örneğin, çocuğun önce annesiyle sınıfta kısa süre vakit geçirmesi, ardından öğretmenle ve sınıf arkadaşlarıyla tanışması uyum sürecine katkı sağlar. Okula Uyum Etkinlikleri Araştırmalar, şu etkinliklerin uyum sürecine yardımcı olduğunu göstermiştir (Akgül, 2021): Oyun ve şarkılar, Görsel-işitsel materyaller, Kesme, boyama, yapıştırma etkinlikleri, Basit, eğlenceli ve çocukların isteklerine uygun etkinlikler. İlk günlerde kısa süreli etkinlikler tercih edilmeli ve çocuğun keyif aldığı aktiviteler yapılmalıdır. Sonuç Okula uyum süreci, yalnızca okulun ilk günlerini değil, okullar açılmadan önceki hazırlıkları ve açıldıktan sonraki haftaları kapsayan uzun soluklu bir süreçtir. Bu süreçte, hem ailelerin hem de öğretmenlerin iş birliği önemlidir. Eğitim çalışmaları okullar açılmadan tamamlanmalı ve çocuklar için uygun bir hazırlık ortamı oluşturulmalıdır. Kaynakça Türker, M., & Tunç, E. (2021). İlkokul Birinci Sınıf öğrencilerinin Okula Uyum ve Sosyal Yeterlik Düzeylerini Etkileyen Yordayıcıların İncelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 0(16), 104–122. https://doi.org/10.20860/ijoses.986252 Özdemir, A., & Battal, Ş. (2019). İlkokula Erken Yaşta Başlayan Öğrencilerin Okula Uyum Süreci ve Akademik Başarı Bağlamında Yaşadıkları Sorunlar. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. https://doi.org/10.26466/opus.529169 Akgül, Ö. (2021). Okul Öncesi Dönemi Çocuklarda Uyum ve Davranış Problemleriyle Başa Çıkmada Ailenin Rolü. Social Sciences Studies Journal, 7(85), 3092–3106. https://doi.org/10.26449/sssj.3308 Bağçeli Kahraman, P. (2018). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Okula Uyum Sürecine İlişkin Anaokulu Öğretmenlerinin ve Annelerinin Görüşleri. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1), 3–20. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720182144 İlgili Anahtar Kelimeler okula uyum süreci, okula uyum, okul öncesi eğitim, okula uyum problemleri, çocuklarda uyum sorunları, uyum problemlerinin nedenleri, uyumu kolaylaştıran etkinlikler, erken çocukluk dönemi